Hiệu quả cùa các phương pháp lợi sữa khác

Một số thuốc lợi sữa và một số thảo dược sữa, cũng thường được dùng khá phổ biến ở nhiều nước trên thế giới để hỗ trợ tăng lượng sữa, đặc biệt ở các bà mẹ sinh non, hoặc giúp phát sinh khả năng tạo sữa cho bà mẹ chưa mang thai lần nào nhưng muốn tạo sữa để nuôi con nuôi bằng sữa mẹ.

Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng khoa học về tác dụng của các chất lợi sữa này, kể cả các loại thuốc như domperidone và metoclopramide, hay các phương pháp thảo dược,

a- Lợi sữa bẳng tân dược

Mặc dù đã từn có vài nghiên cứu chứng minh chất domperidone có tác dung lợi sữa cho các bà mẹ có con sinh non, nhưng sử dụng nó có an toàn cho bà mẹ hay không thì chưa được nghiên cứu và kết luận. Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành khuyến cáo năm 2004 về việc sử dụng domperidone ở bà mẹ cho con bú và thuốc này không được duyệt tại Mỹ, do đó, nếu nhãn thuốc này có được bán ở nước khác thì cũng không nên dùng khi cho con bú.

Một số nghiên cứu quy mô nhỏ khác, công bố năm 1990, cho rằng metoclopramide giúp tăng nồng độ hormone prolactin, cũng có nghĩa giúp mẹ sản xuất được nhiều sữa hơn, ở mẹ sinh non cũng như sinh đủ tuần.

Tuy nhiên, những nghiên cứu tiếp sau đó lại không đưa ra được kết quả tương tự. Nồng độ thuốc metoclopramide trong sữa mẹ cũng tương tự như nồng độ trong máu người lớn. Cơ thể sơ sinh lưu giữ lượng thuốc này mà không thải ra được có thể tích tụ trong cơ thể và gây ngộ độc. Trong khi đó, bản thân thuốc metoclopramide có các phản ứng phụ như gây yếu cơ, trầm cảm, rối loạn hệ tiêu hóa.

Mặc dù một nghiên cứu thử nghiệm nhỏ (8 bà mẹ) cho rằng phương pháp hít oxytocin giúp tăng lượng sữa, nhưng một thử nghiệm khác (51 bà mẹ) thì lại không có được kết quả tương tự. Ống hít oxytocin không còn thấy được bày bán ở Mỹ.

b- Lợi sữa bằng thảo dược

Tương tự, mặc dù nhiều kinh nghiệm được lan truyền về tác dụng lợi sữa của các loại thảo dược, như thảo dược cỏ cà ri (fenugreek), tuy nhiên các nghiên cứu chính quy lại cũng không khẳng định được hiệu quả như được rao truyền. Các nghiên cứu đến thời điểm này đều chưa công nhận hiệu quả/tác hại việc sử dụng thường xuyên các sản phẩm thảo dược lợi sữa. Việc sử dụng kéo dài cỏ cà ri có thể dẫn đến việc cần giám sát tình trạng đông máu và nồng độ đường glucose trong máu. Vì những lý do này, với các sản phẩm thảo dược nói trên phụ nữ cho con bú không nên sử dụng thường xuyên.

Mặc dù, các bà mẹ cho con bú sử dụng thường xuyên các sản phẩm thảo dược (đến 43% bà mẹ cho con bú trong một cuộc khảo sát năm 2004), vì cho rằng thảo dược là an toàn. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu và kết luận rõ ràng về độ an toàn và độ tin cậy của nhiều sản phẩm thảo dược này. Nhiều sản phẩm thảo dược chưa được nghiên cứu chứng minh hiệu quả và các tác dụng phụ.

Ở Việt Nam, việc sử dụng thảo dược lợi sữa như cây chè vằng, thông thảo, ý dĩ, nhân trần… vẫn thường xuyên được các bà các mẹ áp dụng, tuy nhiên vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học nào chứng minh cụ thể khả năng, tác dụng và tác hại của những thảo dược đó.